Achtergrond

Huong Hoa is een afgelegen district van de provincie Quang Tri in het grensgebied met Laos. Het district heeft een totale bevolking van bijna 80.000, waarvan meer dan de helft behoort tot de etnische groepen Pacoh en Bru Van Kieu. In de grensdorpen waar MCNV werkt, zijn 1999 arme huishoudens (16,2%) en 9835 mensen (79,6%) die tot een etnische minderheid behoren.

De Pacoh en Bru Van Kieu hebben geen geschreven taal en een beperkte toegang tot educatieve informatie en goede gezondheidsdiensten. Ze leven voornamelijk van banaan, cassave, maïs en wat rijst en beoefenen wisselende landbouw op de arme grond van de hooglanden. Ze werken hard maar hebben onvoldoende inkomen om gezondheids- en onderwijsvoorzieningen te bekostigen. Net als andere etnische minderheden in Vietnam hebben ze als gevolg van armoede en gebrek aan kennis een achterstand in vrijwel alle aspecten van hun ontwikkeling.

Het probleem

Het is een culturele gewoonte dat tieners van de Pacoh en Bru Van Kieu van hun ouders vrijelijk mogen daten en ook op zeer jonge leeftijd trouwen. Dat ze seks hebben is vrijwel onvermijdelijk. Het probleem daarbij is dat velen van hen niet genoeg basiskennis van seksuele en reproductieve gezondheid hebben, waardoor ze altijd het risico lopen op onverwachte zwangerschap en seksueel overdraagbare aandoeningen. Er wordt geen voorlichting gegeven op scholen en tieners hebben in dit afgelegen gebied evenmin toegang tot andere bronnen van informatie. En zelfs als ze zich bewust zijn van problemen op dat gebied, gaan ze gesprekken erover uit de weg omdat het onderwerp te gevoelig of privé is.

Een basisonderzoek uit 2013 onder tieners in dit gebied leverde alarmerende data op: 56% van de tieners onder de 16 heeft al ervaring met seks, 78% wist niet hoe zich tegen soa’s te beschermen, 14% van de tienermeisjes werd onverwacht zwanger en 97% had onvoldoende basiskennis van voorbehoedsmiddelen.

Onze aanpak

Vanaf medio 2015 heeft MCNV een project gelanceerd om dit probleem aan te pakken. We begonnen door workshops op te zetten samen met groepen actieve tieners en dorpsgezondheidswerkers (VHW’s), geselecteerd uit de twee pilotcommunes A Tuc en A Xing. Dankzij de workshops kregen de tieners kennis van seksuele en reproductieve gezondheid en leerden ze hun werkelijke problemen te analyseren, praktische oplossingen te identificeren en een actieplan op te stellen. Er werd gebruik gemaakt van een verhalende aanpak, zodat de tieners konden vertellen wat hen was overkomen als gevolg van onveilige seks. Met technische steun van MCNV-medewerkers en VHW’s konden ze hun verhalen navertellen in de vorm van schaduwspelen of poppentheater. De tieners presenteerden deze shows vervolgens in combinatie met gemeenschapsevenementen en gingen daarbij in gesprek met het publiek over de gezondheidsaspecten van hun verhalen. De evenementen werden iedere maand georganiseerd met hulp van bestaande jeugdclubs zoals voetbalverenigingen en rap- en hiphopgroepen.

Tegelijkertijd gingen sommige tieners als vrijwilliger bij jongeren aan huis langs om condooms te verkopen, omdat ze daar makkelijker te benaderen waren. Want hoewel condooms makkelijk verkrijgbaar waren in de dorpsgezondheidsposten, gingen tieners daar nooit heen om ernaar te vragen.

Een andere oplossing was om de fotoverhaal-techniek te gebruiken in de vorm van animaties en deze te delen via sociale media om zodoende de online gemeenschap te activeren. Ook maakten we gebruik van massacommunicatie op social media (sms-berichten aan groepen) om wekelijks educatieve boodschappen over seksuele en reproductieve gezondheid te verspreiden onder tieners in dit afgelegen gebied.

Resultaten

Een van de meest opmerkelijke resultaten, zo blijkt uit veertig diepte-interviews en vier groepsdiscussies met tieners die direct betrokken waren bij het project, was een verandering in de mindset, houding en gedrag van de tieners met betrekking tot seksuele en reproductieve gezondheid. Waar ze er vroeger nooit over durfden te praten, bespraken ze het nu actief met hun vrienden, familie en buren om bewustwording over het onderwerp te bevorderen.

Vier groepen tieners, elk bestaande uit ongeveer tien leden, hebben schaduwspelen en poppentheatershows gemaakt en gebruikt voor gedragsveranderingsevenementen en online berichtgeving.

Een bijkomend voordeel van het project was een toename van het zelfvertrouwen en de motivatie van de tieners om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de gemeenschap, waarvan ze eerst dachten dat het een zaak voor volwassenen was. Ze zijn ook meer een eenheid geworden. Er waren vroeger spanningen en conflicten tussen verschillende groepen tieners, waardoor ze niet van de ene commune naar de andere durfden te gaan uit vrees voor vechtpartijen. Nu zijn ze vrienden geworden.

Er zal de komende tijd verder worden geëvalueerd hoe de kennis, houding en gebruiken omtrent seksuele en reproductieve gezondheid is veranderd bij de meer dan 600 tieners en jonge volwassenen in deze twee communes.

De toekomst

We verwachten dit project in deze twee communes voort te zetten en in 2017/2018 uit te breiden naar drie naburige communes in het Huong Hoa district, waardoor ongeveer 1300 tieners en jonge volwassenen direct kunnen profiteren. In deze nieuwe fase zullen we de rol promoten van lokale leiders, oudergroepen en scholen bij het veranderen van seksuele praktijken onder tieners. Daarbij zullen we samenwerken met regionale en communale gezondheidscentra en met de associatie van dorpsgezondheidswerkers bij het toepassen van e-health initiatieven met betrekking tot seksuele voorlichting.

De positieve resultaten en de lessen die we geleerd hebben van dit project zullen worden gedocumenteerd en gedeeld met relevante organisaties en netwerken, zoals UNFPA, Barefoot Guide Alliance, ARROW, ADF, WGNRR en de gezondheidssector en beleidsmakers van Vietnam.