In het zorgstelsel van Vietnam zijn dorpsgezondheidswerkers (village health workers, oftewel VHWs) nauw verbonden met dorpelingen en worden vaak “het verlengstuk van de gezondheidssector” genoemd.
VHWs zijn geen overheidsmedewerkers; het zijn plaatselijke vrijwilligers die een speciale training krijgen voor het gezondheidswerk binnen hun gemeenschap. Het VHW-netwerk is een belangrijke component voor de gezondheidszorg op dorpsniveau.
De VHW’s vormen een schakel tussen de zorgcentra in de gemeente en de dorpelingen. VHW’s wonen in de dorpen waar ze werken en bieden daar (eenvoudige) gezondheidszorg en advies aan de mensen die ze vaak persoonlijk kennen. Hun diensten zijn belangrijk voor de dorpelingen, maar ook voor het gezondheidssysteem van de overheid. Ze bereiken de armen en bewoners van afgelegen gebieden, die een beperkte toegang tot hoogwaardige medische zorg hebben.
Goed georganiseerd
Al vele jaren helpt MCNV de dorpsgezondheidswerkers met capaciteitsontwikkeling en kwaliteitsverbetering in de provincies Cao Bang, Phu Yen en Quang Tri. In deze provincies hebben de VHW’s hun eigen organisaties opgezet, genaamd Village Health Workers Association (VHWA), die als plaatselijke ngo’s functioneren. De associaties kwamen voort uit de behoefte van de vele gezondheidswerkers aan educatie en het uitwisselen van ervaringen. Bovendien maken ze het makkelijker om de zorgen van VHW’s en de dorpelingen kenbaar te maken op hogere niveaus van de gezondheidszorg. Op dit moment vormen deze associaties een netwerk van ongeveer 3000 dorpsgezondheidswerkers.
Creatieve methodes
Een van de belangrijkste taken van de dorpsgezondheidswerkers is om gezondheidseducatie op lokaal niveau te geven. Om de kwaliteit hiervan te verbeteren, heeft MCNV de dorpsgezondheidswerkers geholpen met het leren en succesvol toepassen van creatieve methodes om gedragsverandering te communiceren, zoals toneel, schaduwspel, het componeren en zingen van volksmuziek, participerende video, foto-stem en poppenspel. Deze communicatiemethodes verbeteren de interactie met de dorpelingen en ze zijn toepasbaar op vrijwel alle gezondheidsproblemen binnen de gemeenschap. De dorpsgezondheidswerkers hebben nu veel ervaring en vaardigheden met deze methodes, waardoor de mensen in de dorpen hun ideeën, gewoontes en gebruiken hebben veranderd en gezonder zijn gaan leven. In de periode van 2011-2015 hebben de drie associaties deze methodes gebruikt om 807 evenementen voor diverse doelgroepen en gemeenschappen te organiseren, waarbij ze meer dan 26.5000 mensen wisten te bereiken.
Communiceren over lastige onderwerpen
De VHWA wordt zeer gewaardeerd door de plaatselijke autoriteiten en andere organisaties. De afgelopen jaren heeft de VHWA bij gedragsveranderingscampagnes samengewerkt met diverse organisaties op het gebied van voedselveiligheid en HIV/AIDS-preventie en met regionale gezondheidscentra. In Quang Tri bijvoorbeeld heeft de VHWA groepen mensen met HIV getraind zodat ze sociale evenementen kunnen organiseren om met de dorpeling over HIV-onderwerpen te communiceren. Ook heeft de VHWA goede ervaringen met het werken met etnische minderheden in de grensgebieden. Een van de opvallende interventies gaat over het gebruik van creatieve methodes om met groepen tieners van etnische komaf, die langs de grens met Vietnam en Laos wonen, te communiceren. Het doel was daar om de problemen rondom onveilige seks en ongewenste zwangerschappen aan te pakken.
Gedragsverandering
De VWHA’s trainen en werken samen met lokale gehandicaptenorganisaties om creatieve methodes te gebruiken als expressiemiddel en om levensvaardigheden te ontwikkelen. In Quang Tri geeft de VHWA op uitnodiging van World Vision International en Handicap International trainingen in creatieve methodes ter bevordering van gedragsverandering. In 2013 ging de VHWA samen met MCNV op een consultancy missie om soortgelijke trainingen te geven aan de partners van UNFPA in de provincies Ben Tre and Hai Duong. Al eerder gaf de VHWA dergelijke trainingen aan gezondheidswerkers en vrijwilligers in het Nong district in Laos. Kortom, de VHWA’s zijn nu goed in staat om technische ondersteuning te bieden in creatieve gedragsveranderingsmethodes voor allerlei gezondheidsprojecten en -acties.
Het werkmodel van de VHWA’s in Cao Bang, Phu Yen and Quang Tri is inmiddels gerapporteerd aan het Ministerie van Gezondheid en wordt daar zeer gewaardeerd. In de toekomst kunnen deze associaties een belangrijke rol spelen bij het uitbreiden van dit model naar andere provincies in Vietnam.
