Vào năm 1968, với sự phẫn nộ với tội ác chiến tranh và cảm thông trước những đau thương, mất mát của người dân Việt Nam, ba bác sĩ người Hà Lan – Giáo sư Jaap de Haas,  Bác sĩ Nick van Rhijn và Bác sĩ Fred Groenink – đã sáng lập Ủy ban Y tế Hà Lan – Việt Nam (MCNV). Mục đích chính của MCNV lúc đó là hỗ trợ thuốc men trên quy mô lớn cho những nơi bị chiến tranh tàn phá nặng nề nhất ở Việt Nam.

Tình đoàn kết

Ở thời điểm đó, cuộc chiến tranh phi nhân đạo tại Việt Nam đã dấy lên phong trào phản kháng trên khắp thế giới, trong đó có Hà Lan. Đó là thời kỳ của những cuộc biểu tình chống chiến tranh. Bên cạnh đó, người ta cũng đóng góp tiền bạc để giúp đỡ người dân Việt Nam. Ở Hà Lan, rất nhiều người đóng góp ủng hộ để thể hiện tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam. Năm 1973, MCNV có 67.000 nhà tài trợ với số tiền ủng hộ lên đến 4 triệu euro. Ban đầu, việc hỗ trợ cho Việt Nam chỉ được thực hiện dưới hình thức cung cấp thuốc men và dụng cụ y tế. Sau khi chiến tranh kết thúc vào năm 1975, việc cứu trợ khẩn cấp được triển khai thêm một vài năm nữa. Khi đó, công chúng Hà Lan tổ chức rất nhiều phong trào khác nhau để ủng hộ Việt Nam, chẳng hạn phong trào ‘Các nhạc sỹ ủng hộ Việt Nam’, phong trào ‘Máy khâu cho Việt Nam’, v.v… Khoảng giữa thập kỷ 70, MCNV đã phát triển thành một tổ chức lớn mạnh với 2 nhân viên được trả lương, 40 tình nguyện viên làm việc tại Văn phòng ở Amsterdam cùng 600 tình nguyện khác trên cả nước.

Bệnh viện Hà Lan

kopie-van-museum_int_03Năm 1973, với sự khởi xướng của Bác sĩ Nick Van Rhijn, MCNV lập kế hoạch xây dựng một bệnh viện lắp ghép cho tỉnh Quảng Trị, nơi bị chiến tranh tàn phá nặng nề. Với sự hỗ trợ của các nhà tài trợ cá nhân, của Bộ trưởng Bộ Hợp tác & Phát triển Jan Pronk và của tất cả các trường đại học ở Hà Lan, kế hoạch này bắt đầu được triển khai vào năm 1974. Năm 1977, Bệnh viện Hà Lan chính thức được khánh thành.

Ngày nay, một phần của Bệnh viện Hà Lan trước đây được sửa chữa để làm nhà lưu niệm của MCNV, nơi lưu giữ những thước phim, tấm ảnh, áp phích và nhiều hiện vật minh chứng cho lịch sử phát triển của MCNV, cũng như trưng bày những hình ảnh về phong trào chống chiến tranh thể hiện tình đoàn kết của nhân dân Hà Lan đối với nhân dân Việt Nam. Nhà lưu niệm này là biểu tượng của hơn 30 năm hợp tác giữa tỉnh Quảng Trị với MCNV và người dân Hà Lan, đồng thời để tri ân những nhà tài trợ đã trung thành gắn bó với MCNV trong nhiều thập kỷ.

Nhà lưu niệm Quảng Trị – MCNV nằm trong khuôn viên của Trường Cao đẳng Y tế Quảng Trị. Bạn có thể liên hệ ở đây để ghé thăm Nhà lưu niệm.

Chương trình Phòng chống lao

Chiến tranh kết thúc, nhưng Việt Nam phải gánh chịu những hậu quả ghê gớm mà nó để lại. MCNV – ở thời điểm đó là tổ chức hoạt động vì Việt Nam lớn nhất châu Âu – bắt đầu cuộc chiến chống lại bệnh lao và sốt rét. Chiến dịch của MCNV với tên gọi ‘Nếu bạn đóng góp 10 guilder (khoảng 4.5 euro) mỗi tháng, bạn có thể giúp chữa trị cho một bệnh nhân lao ở Việt Nam’ đánh dấu sự bắt đầu của một chương trình chống lao kéo dài 25 năm, trong đó MCNV hợp tác chặt chẽ với các bệnh viện lao ở Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh. Từ năm 1983, MCNV phối hợp với Hội Phòng chống Lao hoàng gia Hà Lan và cùng với các chuyên gia về lao là Bác sĩ Jaap Broekmans và Bác sĩ Nguyễn Đình Hương đặt nền tảng cho Chương trình Phòng chống Lao quốc gia của Việt Nam. Những nghiên cứu trong chương trình này đã đem lại một phương pháp chống lao cực kỳ thành công mà đến ngày nay vẫn được áp dụng ở khắp nơi trên thế giới.

Phòng chống sốt rét

Năm 1987, dịch sốt rét bùng phát ở Việt Nam. Phòng chống sốt rét trở thành mối bận tâm lớn. Với sự hỗ trợ tài chính của Bộ Hợp tác và Phát triển Hà Lan, MCNV giới thiệu thuốc diệt muỗi DDT ở Việt Nam. Các nghiên cứu của MCNV cũng cho thấy việc tẩm màn bằng thuốc diệt muỗi DDT là rất có hiệu quả. Bảy năm tính từ khi MCNV có những can thiệp đầu tiên, có đến 10 triệu người dân Việt Nam nằm màn khi ngủ. Điều trị và đặc biệt là phòng ngừa sốt rét và sốt xuất huyết đã trở thành một trong những dự án quan trọng nhất của MCNV trong những năm 90.

Xem thêm > Chuyên gia của MCNV Ron Marchand và 30 năm phòng chống sốt rét ở Việt Nam trên Bản tin của MCNV.

Cơ hội cho mọi người

Bước vào thời kỳ Đổi Mới, khi Chính phủ Việt Nam mở cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài, đồng thời lệnh cấm vận đối với Việt Nam bị bãi bỏ vào năm 1994, nền kinh tế Việt Nam bắt đầu tăng trưởng. Đất nước phát triển trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Người dân Việt Nam đứng trước tương lai tươi sáng. Tuy vậy, khoảng cách giữa người giàu và người nghèo ngày càng tăng lên. Ở các vùng sâu, vùng xa, vẫn còn hàng triệu người sống trong nghèo khó và khó tiếp cận với các dịch vụ giáo dục và y tế có chất lượng. Từ những năm 90 đến nay, MCNV tập trung hỗ trợ cho các nhóm đối tượng chịu nhiều thiệt thòi trong xã hội, những người chưa thực sự hưởng lợi trong tiến trình phát triển.

Năm 1997, trận bão lớn gây thiệt hại nặng nề ở tỉnh Bến Tre. Nhiều người bị mất tích ngoài khơi, hàng nghìn ngôi nhà bị tàn phá. Trước tình hình đó, MCNV hỗ trợ những phụ nữ chịu nhiều mất mát tiếp cận nguồn vốn vay nhỏ và giúp họ làm ăn để cải thiện cuộc sống. Sau này, MCNV đã hợp tác với Hội Phụ nữ để phát triển và mở rộng mô hình tín dụng vi mô cho phụ nữ nghèo ở tỉnh Bến Tre.

Ở tỉnh Quảng Trị, chương trình Phát triển sức khỏe do cộng đồng quản lý được triển khai từ cuối những năm 90. Tính đến nay, các hoạt động can thiệp của chương trình đã được thực hiện ở khoảng 300 thôn, bản, ở đó người dân tự xác định, tìm giải pháp và lập kế hoạch hành động để giải quyết các vấn đề sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của bản thân và cộng đồng.

MCNV hỗ trợ xây dựng năng lực cho đội ngũ cán bộ y tế, đặc biệt là những người làm việc ở các cơ sở y tế ở vùng sâu, vùng xa. Ngoài ra, MCNV cũng giúp liên kết mạng lưới hợp tác xuyên biên giới giữa hai nước Lào và Việt Nam trong các lĩnh vực khác nhau như y tế và nông nghiệp.

MCNV có văn phòng trụ sở ở Hà Lan và các văn phòng dự án ở Lào và Việt Nam. MCNV triển khai các hoạt động dự án với sự hỗ trợ của những nhà tài trợ cá nhân ở Hà Lan, cũng như một số tổ chức như Liên minh châu Âu, Bộ Ngoại giao Hà Lan, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ và một số nguồn quỹ gia đình từ Hà Lan.

Trên đây là sơ lược về lịch sử phát triển của MCNV. Bạn có thể xem thêm thông tin chi tiết tại đây.

Video