In november gonst het in de gemeente Huong Phung (Quang Tri-provincie) van de drukte vanwege de naderende koffieoogst.
“De bessen zijn klaar om geplukt te worden! Wanneer komt het bedrijf uit Hoi An ze kopen?” zegt Ho Van So, hoofd van de koffie productiegroep Xa Ry, opgewonden terwijl hij naar de rijpe koffiebessen kijkt die gloeien in de herfstzon. Xa Ry is een van de zeven koffie productiegroepen in de gemeente Huong Phung (district Huong Hoa, provincie Quang Tri) die deelnemen aan contract landbouw als leveranciers voor Hoi An Roastery en een lokale koffieproducent.
De samenwerking is tot stand gekomen met steun van MCNV en is door de jaren heen stevig gegroeid, waardoor het vertrouwen in een goed vooruitzicht op een duurzame koffieketen is toegenomen.
Maar als gevolg van de maatregelen om COVID-19 pandemie in te dammen, worstelt dit veelbelovende model al bijna twee jaar met het risico te mislukken. Deze uitdaging dwingt bedrijven om een aangepaste strategie te formuleren en op zoek te gaan naar nieuwe middelen voor ontwikkeling. Om de toegang van de koffieketen tot het Nederlands Fonds voor Klimaat en Ontwikkeling te vergemakkelijken, is MCNV een project gestart met de titel: Agroforestry coffee production of Hoi An Roastery & Arabica Coffee Smallholders in Quang Tri Province, Vietnam.
Het project is gericht op het bevorderen van contractlandbouw en gecertificeerde koffieproductie om de toeleveringsketen te verbeteren en zo bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van de koffieproductie in Quang Tri.
In 2021 bereikt het project een belangrijke mijlpaal door deel te nemen aan het Rainforest Alliance (RA)-certificeringsprogramma voor de periode 2021-2025 met uitzicht naar 2030. Als het programma volledig wordt uitgevoerd, zal het bijdragen aan het verhogen van het inkomen van boeren en de winstmarges van bedrijven en aan een oplossing voor verschillende sociale problemen en milieuproblemen en productiviteitsproblemen, en aan verbetering van de kwaliteit van de gewassen.
Voordat het project werd uitgevoerd, werd de meeste koffie verkocht aan tussenpersonen. Volgens Ho Thi Nuong, een vrouwelijk lid van de koffieboerengroep Xa Ry, was onderhandelen onmogelijk omdat ze geen andere koper konden bereiken. De boeren hadden dan ook geen andere keuze dan zich elkaar te verdringen om hun koffie te verkopen. Beperkte markttoegang en lage marktpenetratie hebben geleid tot ongecontroleerde oogsten, waardoor de kwaliteit van de verwerkte koffiebonen afneemt en de opbrengsten van het volgende oogstseizoen dreigen te verminderen.
Tegelijkertijd zaten boeren gevangen in een cirkel van talrijke zorgen, waaronder een onstabiele koffieprijs, oogstopbrengsten, de aankoop van kunstmest en ontoereikende teelttechnieken. De meesten van hen kopen kunstmest op krediet en kunnen de betaling pas afhandelen als ze contant geld van hun koffiekopers hebben ontvangen. Dit leidt tot volledige afhankelijkheid van tussenpersonen, die zowel de rol van kunstmestleverancier als koffiekoper vervullen.
“Dankzij het project oogsten we nu koffiebessen volgens de RA-norm. De kwaliteit is verbeterd en de prijs is hoger. Alle deelnemende groepen kunnen onderhandelen met de kopers voordat ze een contract ondertekenen. De koffieleveringen worden tijdig betaald, waardoor boeren de mest die ze op krediet hebben gekocht, gemakkelijker kunnen betalen. Het gaat steeds beter!”, zegt Nuong.
Ho Van So deelt de mening van Nuong en voegt toe: “In 2020 begon ik oude koffiebomen met een lage opbrengst te verwijderen om ongeveer 2.000 bomen per hectare te planten. Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit. Minder bomen betekent ook minder kunstmest. Tegelijkertijd kweken we andere soorten bomen zoals peperbomen om meer inkomsten te genereren en schaduw te bieden aan de koffiebomen.” In oktober 2021 heeft MCNV een serie workshops georganiseerd om boeren een overzicht te geven van de RA-certificering, met name de criteria waaraan moet worden voldaan. “In het begin was het zo moeilijk om te wennen aan activiteiten zoals het bijhouden van een logboek en het monitoren van tuinen”, zegt Vo Chanh Thi (Dai Do-dorp).
“Desalniettemin hebben we stap voor stap ontdekt dat deze werkwijze zeer gunstig is. Naast het verbeteren van de kwaliteit en kwantiteit van de koffie, helpt dit model boeren om zich zelfverzekerder te voelen, omdat het zorgt voor een stabiele en gunstige prijs. Ze kunnen niet alleen koffie tegen een hogere prijs verkopen, ze krijgen ook een extra inkomen volgens het zogenaamd Sustainable Differential, een bonus bij deelname aan de RA-certificering.
Zeven groepen boeren (ruim 50 leden) waarvan bijna 40% van etnische minderheden, hebben deelgenomen aan het contractlandbouwmodel van 2021. Volgens het landbouwcontract worden koffiebessen aan bedrijven verkocht tegen een prijs die aanzienlijk hoger is dan de marktprijs.
MCNV vervult een faciliterende rol in deze koffieketen door het ondersteunen, adviseren over en bewaken van het gehele proces, waaronder de oprichting en capaciteitsopbouw van boerengroepen, contractonderhandelingen en -ondertekening, koffieaanvoer en -verwerking, boekhouding, kwaliteitscontrole en ontwikkeling van een monitoring- en evaluatiesysteem. Daarnaast heeft MCNV de begunstigden in contact gebracht met een lokale bank om individuele bankrekeningen te openen, waardoor de transparantie en tijdigheid van betaling is gewaarborgd. Op basis van de huidige voortgang wordt verwacht dat het jaar 2021 een geweldige opstap zal zijn voor het proces naar RA-certificering.
