“Với tôi, khóa học không chỉ mở ra cánh cửa đến một chuyên ngành mới mà còn mang tới bước ngoặt thay đổi cuộc đời.” Đó là chia sẻ của chị Nguyễn Thị Kim Minh – học viên khóa tập huấn về Ngôn ngữ trị liệu được MCNV tổ chức vào cuối tháng 6 năm 2025 trong khuôn khổ Dự án Hòa Nhập IIb.

Chị Kim Minh tập phục hồi chức năng cho bệnh nhân.
Tôi tên là Nguyễn Thị Kim Minh, là kỹ thuật viên phục hồi chức năng tại Trung tâm Y tế huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định (cũ). Tháng 7 năm 2024, sau ca phẫu thuật cắt mỏm trâm thái dương bên phải, tôi gặp nhiều trở ngại trong giao tiếp và sinh hoạt. Tôi bắt đầu bị nói ngọng, ăn uống khó khăn, thường xuyên bị trào ngược lên mũi, giống như người bị hở hàm ếch. Mỗi khi cần diễn đạt điều gì, tôi phải lặp đi lặp lại nhiều lần mà người nghe vẫn không hiểu. Dần dần tôi trở nên tự ti, ít nói. Việc dặn dò, trao đổi với bệnh nhân cũng phải nhờ đồng nghiệp làm thay. Tôi ngại giao tiếp bằng lời ngay cả với người thân, bạn bè.
Tôi đã đi nhiều nơi, thăm khám nhiều chuyên khoa vẫn không tìm ra nguyên nhân. Bản thân làm việc trong lĩnh vực phục hồi chức năng nhưng không thể tự tìm được giải pháp, tôi cảm thấy vô cùng mệt mỏi và chán nản.
Tự mày mò tìm hiểu, tôi mơ hồ biết rằng một số kỹ thuật ngôn ngữ trị liệu (NNTL) có thể cải thiện tình trạng của mình. Thế nhưng dịch vụ này chủ yếu phổ biến ở các thành phố lớn, rất khó để tôi có thể tiếp cận.
Tháng 6 năm 2025, tôi biết tin tổ chức MCNV phối hợp với Trường Đại học Kỹ thuật Y Dược Đà Nẵng chuẩn bị tổ chức khoá tập huấn cho cán bộ y tế về NNTL trong khuôn khổ Dự án Hòa Nhập IIb. Là cán bộ làm công tác phục hồi chức năng, tôi tin rằng khóa học sẽ rất hữu ích đối với công việc của tôi và đơn vị. Đây là cơ hội quý để bồi dưỡng chuyên môn về một lĩnh vực mới, và rất có thể, chính là cơ hội để tôi tìm thấy “lời giải” cho vấn đề sức khỏe của bản thân. Không chần chừ, tôi đăng ký ngay và may mắn là 1 trong 30 cán bộ y tế của hai tỉnh Kon Tum (cũ) và Bình Định (cũ) được lựa chọn tham gia khóa học.
Trong 5 ngày học tập (25-29/06/2025), tôi tiếp thu được rất nhiều kiến thức bổ ích. Chúng tôi được học về giao tiếp với trẻ tự kỷ, được giảng giải kỹ lưỡng từ lý thuyết đến thực hành tình huống tiền lâm sàng và thực hành lâm sàng. Bất cứ khi nào có câu hỏi, các giảng viên đều giải đáp vô cùng tỉ mỉ và tận tình.

Chị Nguyễn Thị Kim Minh (thứ 2, trái) trong giờ thảo luận nhóm của khóa tập huấn Ngôn ngữ trị liệu.
Khi nghe tôi chia sẻ về vấn đề mình đang gặp phải, ThS.Lương Thị Cẩm Vân (Phó trưởng Khoa Phục hồi chức năng, trưởng Bộ môn Ngôn ngữ trị liệu – Trường Đại học Kỹ thuật Y – Dược Đà Nẵng) đã dành thời gian ngoài giờ học để thăm khám và chẩn đoán cho tôi. Thì ra, tình trạng nói ngọng và sặc của tôi là do yếu cơ vòm, mềm hầu, dẫn đến các âm phát ra đều thoát hơi mũi, và việc ăn uống cũng gặp khó khăn.
Sau khi tìm hiểu kỹ tình trạng, cô Vân đã hướng dẫn tôi các bài tập phục hồi chức năng phù hợp như tập phát âm đúng, kết hợp các bài tập với mục đích cải thiện nhận thức và phân biệt sự khác nhau giữa lúc bịt mũi và không bịt mũi với các âm áp lực cao (như b, p, c, t…). Từ đó, tôi dần làm quen được với việc kiểm soát luồng hơi qua đường miệng thay vì qua mũi. Các bài tập được áp dụng nhằm mục đích cải thiện sức mạnh cơ liên quan đến việc đóng vòm mềm hầu, tạo thuận lợi để giảm thoát hơi mũi.
Được cô tận tình hướng dẫn, tôi nghiêm túc luyện tập mỗi ngày. Nhớ lại trước kia mình vẫn động viên bệnh nhân sau chấn thương, tai biến chăm chỉ tập vật lý trị liệu ra sao, giờ đây, tôi tự nhủ: “Cứ kiên trì rồi đổi thay sẽ đến!”. Cứ thế, mỗi sáng thức dậy, mỗi tối trước khi đi ngủ và bất kể khi nào có thể, tôi đều dành thời gian tập phát âm, không bỏ một ngày nào.
Những thay đổi đến từng ngày, và kết quả đã vượt xa mong đợi của tôi. Sau khoảng một tuần, tình trạng của tôi đã cải thiện rõ rệt. Sau 20 ngày, tôi hoàn toàn khôi phục lại khả năng nói và nuốt, phát âm rõ ràng, không còn ngọng, ăn uống không còn lo trào ngược hay sặc. Việc sinh hoạt, giao tiếp trở lại bình thường như chưa từng gặp trở ngại.

ThS.Lương Thị Cẩm Vân (ngoài cùng, phải) và chị Nguyễn Thị Kim Minh (thứ 3, phải) tại lễ bế giảng
Ngày nhận ra sự hồi phục diệu kỳ của bản thân, tôi trằn trọc không ngủ được vì niềm hạnh phúc lâng lâng khó tả. Tất cả đến với tôi như một giấc mơ. Trước đây, tôi chẳng dám nghĩ có một ngày, tình trạng của tôi có thể hoàn toàn hồi phục. Không chỉ tôi, mà mọi người xung quanh, từ gia đình đến bạn bè, đồng nghiệp, ai cũng ngạc nhiên và mừng vui lắm. Nếu không kể ra thì những người mới gặp tôi đều không nhận ra rằng tôi từng gặp khó khăn trong giao tiếp. Đến nay, tôi vẫn duy trì việc tập luyện đều đặn để các vùng cơ đã hồi phục không bị yếu đi.
Tôi rất biết ơn cô Vân và cảm thấy thật may mắn khi được tham gia khóa đào tạo do MCNV tổ chức. Chính từ trải nghiệm của bản thân, tôi thấy được sự kỳ diệu của NNTL cũng như ý nghĩa lớn lao của phục hồi chức năng đối với những người cùng hoàn cảnh. Trải nghiệm bản thân là động lực mạnh mẽ để tôi tiếp tục học hỏi, trau dồi kỹ năng nghề nghiệp. Trong tương lai, tôi mong muốn có thể hỗ trợ những người gặp khó khăn trong giao tiếp, sinh hoạt đạt được những cải thiện rõ rệt giống như cô Vân đã hỗ trợ tôi.
|